BUTOH | limenbutoh

BUTOH - kontrkulturowa forma współczesnego tańca, która narodziła się w Japonii na przełomie lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych. Nazywany "Ankoku butoh" - tańcem ciemności, butoh zrywa z kanonami tradycyjnej sztuki, nie tylko japońskiej. Powstał w atmosferze buntu wobec tradycyjnego japońskiego teatru i tańca, ale także wobec dominacji kultury euro-amerykańskiej. Butoh odwołuje się do starych wierzeń, obrzędów i ludowej estetyki brzydoty; inspiracją były też ekspresjonizm, koncepcja teatru okrucieństwa Antonin'a Artaud'a, filozofia Nietzsche’go, pisma Bataille’a, twórczość Genet’a; sam w sobie jest świętem i rytuałem wyzwalającym wewnętrzną energię i eksplorującym mroki podświadomości. Z premedytacją ukazuje zakazane dotąd obszary życia.

Nie opiera się on na żadnej technice, w tradycyjnie rozumianym sensie techniki tanecznej. Zamiast choreografii czy pozycji tanecznej proponuje "totalną obecność", którą można osiągnąć dzięki przyjęciu przez tancerza szczególnej psychofizycznej postawy określanej pojęciem butoh-body (jap. butoh-tai). Nie oznacza ono fizycznego ciała, ale stan umysłu, czy raczej jedność ciało-umysł. Stan ten – podobny świadomemu śnieniu – jest przekroczeniem dualizmu przedmiot-podmiot, świadomość-nieświadomość. Ciało tancerza butoh nie jest obiektem kontrolowanym i kierowanym przez wolę podmiotu. Taniec butoh jest procesem czystego doświadczenia (medytacją w ruchu), w którym to nie tancerz tańczy, ale „jest tańczony”.

LIMENBUTOH

YOHAKU to pusta przestrzeń w ikebanie, „przestrzeń nie zarysowana” w technice drzeworytu.

„Wniknięcie. To, co niewidoczne, ukryte bywa w szparach, szczelinach, pęknięciach prowadzących w głąb, pod powierzchnię, na drugą stronę rzeczywistości. Tej samej jednak. [...] Patrząc nie tylko wydobywamy obserwowaną rzeczywistość, ale również budzimy.” J.Brach-Czajna, Szczeliny istnienia.
Powietrze pulsuje życiem. Wydarza się to, co robisz. Taniec wydarza się i jest wszechświatem. Odczuwasz coraz głębsze i subtelniejsze warstwy doświadczenia. Bycie. Każda cząstka ciała jest Źródłem. Totalność istnienia. Otwartość. Zaciera się codzienne granica pomiędzy wewnętrznym i zewnętrznym wymiarem. Wnętrze zewnętrza, zewnętrze wnętrza. Mudra. Dźwięk wewnętrznej ciszy.

Butoh to taniec, którego istotą jest poszerzona percepcja ciała wyzwolonego z automatyzmów codzienności, poszukiwanie tego, co autentyczne w ciele, tajemniczego piękna, otwarcie na kontakt z Jaźnią i jedność Kosmosu w jego wiecznym cyklu życia i śmierci. Butoh jest stanem jedności umysłu-ciała umożliwiającym subtelne odczuwanie wewnętrznego i zewnętrznego świata; to czyste doświadczenie zmieniających się stanów istnienia. Tancerz, istniejąc na krańcach czasu, otwiera przestrzeń, w której ujawniają się rzeczy niewidzialne.

Butoh czerpie siłę z mitycznej zasady żeńskiej jin, ciemnej siły ziemi. Jest tańcem mroku - wchodzeniem w głąb cielesnej psyche, tańcem śniącego ciała. Sięga do ekspresjonistycznych i rytualnych korzeni tańca. Wszystko po to, by odzyskać ciało pierwotne, naiwne w swym połączeniu z naturą i archetypem Kosmicznej Bogini. Butoh jest powrotem do nas samych i pierwotnej więzi z życiem.

Archeologia ciała, archeologia głosu. Zdejmując codzienność - warstwa po warstwie, możemy odkrywać zapisane w naszych ciałach głębokie pokłady emocji, istnienie rozmaitych zjawisk i form życia. Sięgnijmy do pamięci ciała, obejmującej nie tylko naszą osobistą historię, by odnaleźć połączenie...

CZUJĄCA PUSTKA. DŹWIĘK WEWNĘTRZNEJ CISZY.

MUDRA

Ciało jest formą przejawiania się przestrzeni...

Wszystko jest jednocześnie formą i przestrzenią. Nieustanna intensyfikacja i relaksacja. Naprawdę owa intensyfikacja nie przychodzi z odległych zakątków Wszechświata, lecz wyłania się z otwartości naszego umysłu.
Zbliżając się w naszym kierunku zamraża przestrzeń poczynając od krańców Kosmosu.
(wg Lee Worley o MUDRA - Mudra Space Awarenes to program opracowany przez Czogiam Trungpa Rinpocze)

MUDRA to przesunięcie akcentu na stan umysłu rozszerzonej uważność, z którego rodzi się akt twórczy, widzenie rzeczy takimi jakimi są, sztukę jako środek do uzyskania nieprzerwanej świadomości, bezpośredniej percepcji. Nasze zmysły to pola świadomości. Otwarci na „mowę” naszych pól zmysłowych, twórczym gestem odpowiadamy na osobliwe oddziaływania formy i przestrzeni. Spontaniczność to nie impulsywność. Polega ona na braniu odpowiedzialności za to, co już jest. Każda czynność, która pochłania nas w 100%, przeraża, ponieważ podważa podstawy ego. Nie mamy okazji, żeby siebie wyeksponować – żadnego przytulnego kokonu. Porzucenie uzasadnień wymaga zaufania przestrzeni. Bezcelowość, otwarcie się, ufność w przestrzeń. Świadomość wymaga szczodrości. Świadomość wymaga porzucenia „czegoś” i otwarcia się na „coś”. Otwarcie serca otwiera bramy zmysłów. (na podstawie Mudra Space Awareness: recollection by Craig Smith, Mudra Space Awarenes to program opracowany przez Czogiam Trungpa Rinpocze)

W tańcu butoh każdy gest - powolny i wysublimowany, choć nie-doskonały,
nie-dopełniony, gest zawieszony pomiędzy widzialnym i niewidzialnym, jak
wiersz haiku, staje się wydarzeniem egzystencjalnym i próbą uchwycenia
momentu zjawiskowej ulotności, odsyłając jednocześnie do ukrytego
bezmiaru niezjawiskowej Pustki. [Sylwia Hanff]

"Butoh należy zarówno do życia, jak i do śmierci. Jest
urzeczywistnieniem dystansu między istotą ludzką a nieznanym" [Ushio
Amagatsu].

SHIN – centrum wewnętrznej przestrzeni, Hokotai - chodzące ciało - jeden krok miedzy życiem i śmiercią, Ciało początkującego,

Mu - Pustka, Śniące ciało, Nie-Obecność, Ciało bez organów.

LA CHAIR

La chair (franc.) – mięso, ciało, miąższ, tkanka

[La chair] żywa tkanka cielesności;

więź świadomości z Bytem; cielesność świadomości;

cielesna tkanka świata – cielesna tkanka ciała – Byt

tajemnica surowego świata

doświadczenie surowego bytu

nieskończoność Lebenswelt, logos Lebenswelt

moje ciało jest zrobione z tej samej tkanki cielesności, co świat; w tej tkance cielesności mojego ciała świat uczestniczy, on zachodzi na nią, a ona zachodzi na niego; pozostają one w stosunku wzajemnej transgresji czy wzajemnego przekraczania.

moje ciało jest Nullpunkt wszystkich wymiarów świata;

zważywszy stosunek ciało-świat, występuje tu rozgałęzienie się mojego ciała i rozgałęzienie się świata i odpowiedniość jego wnętrza i mojego zewnętrza, mojego wnętrza i jego zewnętrza;

Tkanka cielesności nie jest materią, nie jest umysłem, nie jest substancją. Można by ją określić starym terminem „żywioł”. Tkanka cielesności jest „żywiołem” Bytu.

[Le chiasma] Splot, Chiasma, poprzez którą to, co objawia mi się jako byt, jawi się w oczach innych jako jedynie „stan świadomości”; chiasma jest wymianą ja-inny, ja-świat: to, co rozpoczyna się jako rzecz, kończy się jako świadomość rzeczy, to co rozpoczyna się jako „stan świadomości”, kończy się jako rzecz; chiasma moje ciało-rzeczy, urzeczywistniana poprzez podwojenie mojego ciała w to, co wewnętrzne i w to, co zewnętrzne, - oraz także podwojenie rzeczy (ich wewnętrzność i zewnętrzność); właśnie dlatego, że istnieją te dwa podwojenia, możliwe jest: wprowadzenie świata pomiędzy dwie warstwy mojego ciała, wprowadzenie mojego ciała pomiędzy dwie warstwy każdej rzeczy i świata.

sens przed logiką λογος ενδιαθετος (logos endiathetos)

każda znana nam myśl przydarza się ciału

„myślenie” (cogitatio) żyje przed nami, nie w nas

Niewidzialne Widzialnego

to, co widzialne, jest brzemienne niewidzialnym

duch jako druga strona ciała [jak] związek tego, co wypukłe i tego, co wklęsłe; dusza stanowi niszę ciała, ciało jest wypełnieniem duszy;

wnętrze zewnętrza, zewnętrze wnętrza

la chair, le chiasme

(z „Widzialne i Niewidzialne” M. Merleau-Ponty)